กรณีศึกษา : PASAYA (ตอนที่ 2)

สมมติร้านอาหาร Fine dining แห่งหนึ่ง

มีคอร์สอาหารให้ท่านเลือกดังนี้

คอร์ส A: อาหารฝรั่งเศสอย่างดี ราคา 2,000 บาท

คอร์ส B: อาหารฝรั่งเศสอย่างดี ราคา 14,000 บาท

เมนูอาหารเหมือนคอร์ส A เปี๊ยบ

แต่เราจะได้ช่วยชีวิตนกเพนกวินในแอนตาร์กติกา 1 ตัว

ท่านจะเลือกแบบไหน ?

+++

จากบทความตอนที่แล้ว (PASAYA : ตอนที่ 1)

PASAYA แบรนด์เครื่องนอนคุณภาพดีของไทย

เป็นแบรนด์ที่เลือกอาหารคอร์ส B มาโดยตลอด

ยอมแบกรับต้นทุนสูง

มีค่าใช้จ่ายที่แพงกว่ากรรมวิธีการผลิตทั่วไป 7-8 เท่า

แต่ยอม เพื่อทำสิ่งที่ดีกับสิ่งแวดล้อม

+++

ตั้งแต่สร้างโรงงานแห่งใหม่เมื่อปี 1995

PASAYA ก็ตั้งใจทำระบบบำบัดน้ำเสียอย่างดีตั้งแต่แรก

นี่คือสิ่งที่เกิดขึ้นเมื่อ 30 ปีก่อน

ในยุคที่ยังไม่ค่อยมีใครตื่นตัวเรื่องโลกร้อน สารพิษปนเปื้อนเท่าไรนัก

ก่อนสร้างบ่อบำบัดน้ำเสีย

มีการใช้พลาสติกปู แล้วค่อยเทคอนกรีตสร้าง

เพื่อไม่ให้สารเคมีซึมผ่านคอนกรีตแล้วเปื้อนดินได้

จนถึงตอนนี้ ก็มีการวัดค่าทุก 6 ชั่วโมง

เพื่อตรวจดูว่ามีสารพิษอะไรเจือปนออกมาหรือเปล่า

ระบบบำบัดน้ำ เป็นระบบที่ใช้การส่งผ่านบ่อแต่ละบ่อ

จากน้ำร้อน ๆ ที่ต้มย้อมผ้า

ก็ค่อย ๆ ทำให้เย็น

น้ำที่บำบัดเสร็จ คุณภาพดี ก็นำกลับมาใช้ต่อในโรงงาน

พี่โต้งเล่าว่า ปรกติ น้ำบาดาลราคาคิวละ 3 บาทกว่าๆ

ส่วนโรงงานของเรา ใช้น้ำบำบัด ต้นทุนคิวละ 20 บาท

ราคาต่างกัน 7 เท่า

“แต่เราก็ยอมจ่าย เพราะสิ่งแวดล้อม”

PASAYA จะไม่ใช้สีหรือสารเคมีบางอย่าง เช่น สีย้อม azodyes

หรือสารพิษฟอร์มาลดีไฮด์ อันเป็นสารก่อมะเร็ง

สารฟอร์มาลดีไฮด์นี่

โรงงานทั่วไปเอามาใช้เพื่อทำให้ผ้าฝ้ายอยู่ตัว

ซักแล้วไม่หดตัวมาก รีดง่าย

วิธีสังเกตง่าย ๆ คือ เวลาเข้าไปในร้านขายผ้า

จะรู้สึกแสบตา แสบจมูก

หากพนักงานหรือลูกค้าสัมผัส สูดเข้าไป

อาจเป็นอันตรายกับผิวหนัง และทำให้เกิดมะเร็งได้

พี่โต้งเล่าว่า ถ้าใส่ฟอร์มาลดีไฮด์ไป

จะลดต้นทุนไปได้ 8 เท่าเลย

แต่ PASAYA ไม่ทำ …

เคยมีลูกค้าจากต่างประเทศอยากได้ผ้าที่สีทนแสงมากๆ

ซึ่งต้องใช้สีที่มีโลหะหนักเป็นส่วนประกอบ

PASAYA จึงเลือกที่จะปฏิเสธดีลนั้นไป

ยอมที่จะอด ดีกว่ามีรายได้ แต่ทำร้ายสิ่งแวดล้อม

ค่าใช้จ่ายเหล่านี้ ไม่ได้ถูกผลักมาในราคาสินค้า

ให้ผู้บริโภคแบกรับมากนัก

เพราะหากดูสินค้าของประเทศอื่น ที่คุณภาพเดียวกัน

ใช้ผ้าฝ้ายหรือผ้าไหมทอละเอียด นุ่มอย่างดี

มีสารป้องกันแบคทีเรีย

ราคาก็ยังสูงกว่าของ PASAYA

ดิฉันคิดว่า หากโรงงานต้องส่งผ้าไปยุโรป

ซึ่งเข้มงวดด้านสิ่งแวดล้อมมาก ๆ

PASAYA คงได้เปรียบ

(แม้จะมีต้นทุนสูงกว่าก็ตาม)

แถม PASAYA ยังมี Green Label ด้วย ลูกค้าต่างชาติชอบแน่

แต่ … พี่โต้งบอกว่า ตอนนี้แทบไม่ได้รับทำผ้าส่งต่างประเทศเลย

เมื่อถามข้อดีของการจริงจังกับการดูแลสิ่งแวดล้อมขนาดนี้

พี่โต้งนิ่งสักพัก คล้าย ๆ กับไม่ได้คิดมาก่อน

และตอบไปนึกไปว่า ใครที่มาโรงงานเรา

ใครมาเห็น มารู้ว่าเราทำขนาดนี้ เขาก็ดีใจนะ

(แค่นั้นเหรอคะ…!?)

พี่โต้งไม่ได้พูดถึงผลดีในเชิงธุรกิจเลย …

เช่น บริษัทจะลดต้นทุนได้มากกว่า

สร้างความแตกต่างจากคู่แข่งได้มากกว่า อะไรทำนองนี้

จังหวะนั้น คุณชเลเดินมาเจอพวกเราพอดี

ดิฉันก็ถามอีกรอบว่า ทำไมถึงมุ่งมั่นทำเรื่องสิ่งแวดล้อมขนาดนี้

คุณชเลตอบสั้น ๆ ประโยคเดียว

“มันเป็นสามัญสำนึกของมนุษยชาตินะ”

ในมุมของทั้ง 2 ท่าน การไม่ทำร้ายสิ่งแวดล้อม

ก็เป็นสิ่งปรกติที่ควรทำกัน

เหมือนมนุษย์ควรกินอาหาร ควรหายใจเอาอากาศเข้าปอด

ทั้ง 2 ท่านสนับสนุนมูลนิธิสืบ นาคะเสถียร มานาน

เห็นคนที่เสียสละชีวิต สละความเหนื่อยยากส่วนตน

เพื่อพิทักษ์ผืนป่ามามาก

และตระหนักดีว่า สิ่งแวดล้อมสำคัญกับมนุษย์ขนาดไหน

ภายหลัง คุณชเลและพี่โต้งก่อตั้งมูลนิธิป่าเขตร้อน

เพื่อปกป้องผืนป่า รักษาสิ่งแวดล้อม

โดยเป็นทุนสำหรับผู้ที่ทำงานด้านนี้

เช่น ช่วยเหลือผู้พิทักษ์ป่า และ เป็นทุนวิจัยของนักวิจัยสัตว์ป่า

PASAYA มีพื้นที่โรงงานร่วมร้อยไร่ในจังหวัดราชบุรี

มีการปลูกต้นไม้ในโรงงานมากขึ้นเรื่อย ๆ

และภายหลัง มีการปลูกร่วมกับชุมชนมากขึ้น

ภาพที่ดิฉันนำมาลงนี้ เป็นรังนกกระจาบทองอย่างน้อย 4 รัง

ที่อยู่บนต้นไม้กระถางเล็ก ๆ ใกล้ทางเข้าร้าน Outlet ในโรงงาน

ทั้ง ๆ ที่เป็นจุดที่คนเดินผ่านไปผ่านมา

แต่นกกระจาบก็มาสร้างรังกันอย่างสบายใจ

สิ่งนี้ เหมือนเป็นสัญลักษณ์บอกว่า

โรงงานแห่งนี้ มีต้นไม้อุดมสมบูรณ์ มีน้ำสะอาดปลอดภัย

มีสินค้าดี ๆ ที่ช่วยให้นอนดี ไม่เป็นอันตรายกับสุขภาพ

เป็นพื้นที่แห่งความสบายใจ ทั้งกับพนักงาน ลูกค้า ชุมชน …

ตลอดจนสิ่งมีชีวิตตัวเล็ก ๆ

(ย้อนอ่านกรณีศึกษา PASAYA ตอนที่แล้ว : PASAYA : ตอนที่ 1)